El testereleri, ince bir şerit şeklinde olup iki taraflı veya bir tarafı dişlenmiş kesici takımlardır. El testereleri testere koluna takılarak kullanılır. Rahat bir kesme yapılması için testere dişlerinin öne doğru kesecek şekilde takılması ve somunla yeteri kadar gerdirilmesi gerekir.
Testere dişlerinin kama açısı 500 ve boşluk açısı 400 dir. Dişlere ayrıca bir talaş açısı genellikle verilmez. Çünkü denemeler, talaş açısı verilmiş testerelerin insani daha çok yorduğu sonucunu ortaya koymuştur. Bunun sebebi, kesme esnasında iş parçasının ince olması halinde dişlerin takılması ve daha fazla kuvvet gerektirmesidir. Buradan, ayrıca testerenin kolay kırılma olasılığının artması sonucu da çıkmaktadır. Talaş açısı verilmiş olan testerelerde bu açının değeri 20 dir. Buna göre boşluk açısı 380 ye düşer. Bu durumda boşluk açısı azalmış olacağından, çıkan talaşların talaş boşluğuna sıkışması önlenmiş olur. Talaşların testere dişleri arasına sıkışması da kesmeyi zorlaştıran ve daha fazla güç sarfedilmesini gerektiren bir etken olarak kabul edilmektedir.
Testerelerin kesmesini kolaylaştırmak için dişlere çapraz verilir. Çapraz, el testerelerinde dalgalı ( grup çapraz ) olarak verilir. Ancak metal testerelerinin diş adımları küçük olduğundan her dişe ayrı ayrı çapraz verilmez, sadece dalgalı çapraz verilir. Dalgalı çaprazlı testereler, her dişi çaprazlı testerelerden daha çabuk körlenir. Maqkine testerelerinin diş adımları daha büyük olduğundan her dişe ayrı ayrı çapraz verilir. Bu yüzden makine testereleri hem kolay keser hem de çabuk körlenmez.
Testerelerin Seçimi
El testereleri ile kesme yaparken malzemenin cinsine ve işin biçimine göre testere seçilir. Çünkü her türlü malzemeyi ve her profildeki işi kesmeye el verişli olamaz. Bu yüzden testereler farklı özelliklerde ki malzemeler için farklı diş adımlarında yapılır. Bir testerenin adımı işin sertliğine, malzemenin cinsine ve profiline uygun değilse kesme işlemi ekonomik olmaz. Testere ya çabuk körlenir veya kesme esnasında kırılabilir. Bunun için aşağıdaki şekillerle gösterilen kurallara uygun testere seçimi yapılmalıdır.
Kesilecek işlerin biçime göre testerelerin seçimi;
a) Dolu malzemeler için kaba dişli testereler seçilir
b) Et kalınlığı fazla olan içi boş malzemeler için orta kabalıkta testereler seçilir
c) Et kalınlığı ince olan boru ve sac gibi iş parçaları ince dişli testerelerle kesilir.
Testere dişlerinin kabalığı inceliği bir parmakta ki ( 1” ) diş sayısı ile yani testerenin adımı ile ifade edilir. Testerenin adımı, bir parmak uzunluğunun milimetre karşılığı olan 25,4 mm nin, bir parmakta ki diş sayısına bölünmesiyle elde edilir. Bu ifadeden ve şekil 2’ den anlaşılacağı gibi testerenin adımı iki diş arasında ki mesafedir.
Testerelerin seçiminde göz önünde tutulacak bir başka önemli konu da, kesilecek malzemenin cinsidir. Bunun için sert malzemelerin kesiminde ince adımlı testereler, yumuşak malzemelerin kesiminde de kaba testereler kullanılır.
El Testereleri İle Keserken Dikkat Edilecek Noktalar
1. Yüzeyi geniş olan ince parçalar kesilirken, kesme geniş yüzeyden yapılır. Dar yüzeyden yapılırsa baskı kuvveti daha az dişe bölüneceğinden bir dişe gelecek kuvvetin şiddeti artar. Bu durumda dişler kırılabilir.
2. İş kesme esnasında titreşim yapmayacak şekilde bağlanmalı, mengene ağzından fazla taşmamalıdır.
3. Testere ileri sürülürken yani kesme yaparken fazla bastırılmamalı, ancak testerenin kesmesini sağlayacak kadar baskı yapılmalı, testere geri çekilirken bu baskı tamamen kaldırılmalı fakat testere yukarı kaldırılmamalıdır.
4. Testere kendisine bir iz açıncaya kadar kendi ağırlığı ile sürülmelidir.
5. Kesme esnasında testere boydan boya sürülmeli, testerenin sadece kısa bir kısmı kullanılmalıdır.
6. Döküm ve çelik malzemeler kesilirken testerenin kesme hızı 50...60 gidiş-geliş (kurs) olacak şekilde sürülmelidir.
7. El testereleri ile keserken yağ kullanılmamalıdır. Aksi halde, yağ talaşların akışını önler ve talaşların sıkışmasına sebep olur.
9. Kesme işlemi bittikten sonra testerenin kelebek somunu bir diş kadar gevşetilir. Bunun sebebi testere lamasının devamlı gergin kalmasını önlemektedir. Uzun zaman gergin kalan testere laması yorulur ve kırılması kolaylaşır.
